KAN
Hücreler için gerekli
maddeleri taşıyan, metabolizma ürünlerini dokudan uzaklaştıran, hücreler ve
sıvı fazdan oluşan özelleşmiş sıvı.
Kanın sıvı halinde plazmada,
eritrosit, lökosit, trombosit var.
SERUM
Org. İçin gerekli yapıtaşını doku enzimini, organik maddeleri
homojen olarak bulunur. Santrifüj ile yapılır.
Plazma
Tüpte antikoagülan mecbur olacak. Kan alınınca tüp
karıştırılır. Üste kalan kısım plazmadır.
Plazma’nın serumdan farkı: Pıhtılaşma ve fibrinojen farkı
içerir.
En kolay elde edilen kan, idrar, oral sıvıdır.
Kan hacminin korunması için pediyatrik popülasyona çift
kapitlerden alınır.
KAN NERDEN ALINIR?
Büyüklerde en sık venöz kandır.
Arteriyel özel testlerde
kullanılır.
Kan kateter ve intracasiküler
settende alınabilir.
Plazma veya tam kan eldesinde
kullanılan antikoagülan.. EDTA, HEPERİN, HİRUDİN,OKSALAT,SİTRAT.
Analizi etkileyen faktörler
Tüpün plastik olması,
SÜRFAKTON, Tüp kapağı
kayganlaştıcılar. Jel seperatörler
KAN ALMA İŞLEMİNDEN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Bir gece önce saat 21.00 ‘den sonra su hariç hiçbir şey
yenmemeli.
Rutin ilaçlar söylendikçe alınmalı,Kan vermeden önce ağır iş
yapmamalı, Kan vermeden önce yarım saat dinlenmeli.
Tetkitler sabah verilmeli, Önce kimlik doğrulama,Postür
önemli(oturuşu)dir.
Yatma pozisyonundan oturur pozisyona geçerse,
lökosit,nötrofil, trombositte sayı artışı olur.
Kan alma bölgesi seçimi: Kan örneğinin iğne yerine
kateterden alır.
Turnike 1 dk altında alınmalı, pıhtılaşma harekete geçer.
Kan Alma
Kimlik doğrulama
–Örnek doğrulama: hatalı tanı tedavi olmasını engeller.
Bölge seçimi: Kan
örneğinin iğne ile dirket alım yerine IV
kateterden alınma in vitro hemolizi riskini artırır.
Turnike uyg.: 1 dk
üzerinde tutulursa hatalı sonuç verir.
Yumruk sıkma: Kas
kasılması ve venöz stoz ile hemoliz ve bazı analitiklerin düzeyinde anlamlı
değişiklik olur.
Kan aracı seçimi
En uygun iğne 21G
Kan alma işlemi bitince kol yukarı
kaldırılır. Antikoagülan kullanan hastalar bastırsın kolunu.
PEDİATRİ,
ONKOLOJİ, GENİATRİ GRUBU
Akım hızı kontrolü daha düşük shea stres sağlama imkanı
sağladığından p.. fonksiyon testleri için
enjektör kullanılır. Büyük hacim enjektör değil küçük 3-5ml hacimli
enjektör kullanılır.
Alınan kan 1dk içinde, yavaş hızla uygun tüpe alınmalı.
Hemostaz testinde preanalitik hata
Kullanılan biyolojik örneğin = sitratlı kanın doğası
nedeniyle
Kanın hücresel bileşenlerini korumak için en uygun
antikoagülan EDTA’NIN potasyum ve sodyum tuzlardır.
Kan sayımı testleri için K3,K2,N3
gibi farklı EDTA tuzunun kullanımı ph ve ozomotik farklar nedeni ile hücrelerin
boyutlarını ve HTC yi etkiler. Otomatik kan sayım siyahı reaktifleri, kan alımı
takiben 4 saat içinde analiz edilen örneklerde bu etkileri ortadan kaldırarak
hücrenin analiz sırasında doğal boyutlarına dönmesini sağlar. ICSH ; 1.2-2.2
mg/ml kan konsantrasyonunda püskütmeli-kurutma tekniği ile hazırlamış
dipotasyum EDTA dihidrat önerir.
Antikoagülan Konsantrasyonu
Hemostaz testi için : %3.2 veya %3.8 lik tamponlanmış içeren
tüpler kullanılmalı ve plazmalı ph’ı 7.3-7.4
Damara giriş ve kan akım hızı
Antrawmatik olmalı ve kan sabit hızla akmalı,
İlk girişim başarısız ise durdurup başka yerde denemeli
KAN ALMA SIRASI
EDTA, HEPARİN,
TROMBİN GİBİ ANTİKOAGÜLAN KAN (SORULMAZMIŞ)
1-KÜLTÜR
2- SİTRATLI-
MAVİ
3-
JELLİ-KIRMIZI
4-HEPARİN-YEŞİL
5-EDTA-MOR
6-GLİKOLİTİK
İNHİBİTÖR
7-DİĞER
ATIK TÜPÜ UYGULAMASI –İLAÇ DÜZEYİ
TESTİ ÖNEMLİ!!
CLSI, ilk
tüpün atılmaz gereksiz
Beyaz
kapaklı
Kelebek var
ise, havaya bağlı eksik dolumu önlemek
KAN SİTRAT
ORANI 9:1 OLACAK. S/JTÜPÜNÜ %90 ‘I DOLACAK.
EKSİK
DOLDURMA 9:1 ORANI DEĞİŞİR.
aPtt,fibrinojen
ve faktör VIII değişir.
EDTA’LI
tüpün eksik dolması –Mor
Hücre
sayısı azalır. Eritrosit değişir.
Edta’lı
tüpün fazla dolması
İyi
karışmaz. Trombosit hücrelemesi ve pıhtılaşma
CLSI tüp
belirten hacmin %10’u kadar doldurulmalı
Kanın
karıştırılması : 3-5 kez nazikçe baş aşağı
Karıştırmama
: in vitro pıhtılaşma
Şiddetli
karıştırma : hemoliz, trombosit, faktör aktivasyonu.
ANTİKOAGÜLAN KONSANTRASYONU
CLSI
yöntemleri özel uygulama hariç %3.2 sitrat konsantrasyonu öneriyor.
%3.8
sitratlı tüpe alınan örnekler, %3.2 ye dayanan referans aralığa göre
değerlendirilince PT ve aPTT uzamış fibrinojen düşük öneri, lablar, sitrat
konsantrasyonu standodize etmeli ve panelinde bulunan tüm testler için bu
konsantrasyona göre referans aralığı belirlemeli.
ÖRNEK RED KABUL KRİTERLERİ
Hemolizli örnek en çok %40-70
Pıhtılı
Yetersiz
Yanlış tüp
Yanlış etiket,
Tüp karıştırmak
Örneğin kaybolması
Yanlış transfer
Yanlış saklama
Örnek Red : Barkodu olmayan, isim-soyisim olmayan, örnek
red işlemi yap bilgi ver. Sisteme kayıtla uygunsuz tüpte örnek pıhtılı kabul
edilmez. Antikoagülan içeren tüpte kan mutlaka uygun miktarda başka materyale
olmalı. Kontamine. Uygun koşulda gelmeyen Bekleme süresi uzun olan uygun
zamanda alınmamışsa. Red işlemi sistemden yapılır. Lipemik örnek red edilir
tekrar alınması gerek.
Hemoliz
nedeni
Damara giriş, uzun
turnike , iğnenin damar içinde ayırması, uygunsuz iğne çapı, enjektörle kan
alınması, kateterden alınması, iğnede tıkanma, sıcaklık, şiddetli kan alma,
hemotomlu yerden kan alma.
Raporlama:
PANİK DEĞER
Test sonucunun belirlenen referans aralığı dışında riskli
sayılabilecek değer listesi. Hemen telefonla bildirilir.
Laboratuvar
güvenliği
Lab.
Çalışanların, çevresini , çalışma materyalini biyolojik kimyasal fiziksel ve
nükleer tehlikelere karşı koruyan önlemin tamamıdır.
Çalışan Güvenliği:
Çalışanın çalışma alanında karşı kaza ve yaranlanmalara karşı önleyici
tedbirlerin tamamıdır.
Güvenlikten kim
sorumludur? Lab. Çalışan herkes ve yönetici sorumluluğu(fazla).
Güvenlik
rehberi: Tehlikeler ve tehlike hallerinde ilgili önlemler ve yapılı gerekenleri
inceler. Biyogüvenlik, altyapı iklimlendirme, elektirik, cihaz araç gereç.
SONUÇ GÖNDERME :RAPORLAMA
-Test sonuçları listede onaylandığı zaman
poliklinik acil ve servislerdeki bilgisayarlara hasta sayfasında görülebilir.
-test sonuçlarının yazıcı çıktılarında hastanın
muayene olduğu birim sekreterleri tarafından hastaya verilir.
PANİK DEĞERLER:
Panik değerler listesi; laboratuvarda çalışan
testlerden belirlenen değerlerin dışında ve hasta için riskli olabilecek
değerlerin belirlenmesi sonucu oluşturulan listedir.
Bu listenin amacı hasta güvenliğini tehlikeye
atabilecek sonuçlar elde edildiğinde ilgili hekime acil bildirilmesidir.
LAB GÜVENLİĞİ NEDİR?
Lab çalışanlarının çevresinin çalışma materyalini
biyoloji kimyasal fiziksel ve nükleer tehlikesine karşı koruyucu önlemlerin
tamamıdır.
Çalışan Güvenliği: Çalışanın çalışma esnasında
karşılaşabileceği yaralanmalarda önleyici tedbirlerin tamamıdır. Güvenlikten
lab. çalışanlarının tamamı sorumludur , yönetici sorumluluğu hariç.
GÜVENLİK REHBERİ:
Tehlikeler ve tehlile halinde ilgili önlemler ve
yapılması gerekenleri inceler.
Biyogüvenlik,Elektrik,Cihaz araç gereç
tehlikedir…
GÜVENLİK:
Kişisel ,kimyasal , yangın,kaza
anında,biyogüvenlik,çalışma ortamı
ÖRNEK RED-KABUL
KRİTERLERİ
Hemolizli örnek
Pıhtılı
Yetersiz
Yanlış tüp
Yanlış etiket
Tüp karıştırmak
Örneğin kaybolması
Yanlış transfer
Yanlış saklama
Uygun zamanda alınmamış örnek
-red işlemi sistemden yapılır.
HEMOLİZ NEDENİ:
Damara giriş
Uzun türnike
İğnenin damar içinde oynaması
Uygunsuz iğne çapı
Enjektorle kan alınması
Kateterden alınması
İğnede tıkanma
Sıcaklık
Şiddetli kan alma
Hemotomlu yerden kan alma
LİPEMİK: test örneği için gönderilen kan örneğinde lipit veya
yağların yüksek düzeyde olması nedeniyle santrifüj sonrası elde edilen serum
örneğinin testin analiz edilmesi için uygun olmadığı durumlarda kullanılır.
Lipemik kan örnekleri laboratuvarda çalışmaya alınmaz, muhtemel bu örnekler aç
karına verilmemiştir.
TRİGLİSERİD DÜZEYİ
>500mg/dl
İKTERİK:ikterik serum ,
bilirubin artmış üretimi ya da yetersiz ekseresyonu inemalitik anemi ,
karaciğer hastalıkları , safra kanalı tıkanlıklığı vb. sonucunda oluşabilir.
Albumin , Ca , amilaz, üre, ürikasit ve başka
testleri etkileyebilir.
Güvenlik: Kişisel, kimyasal, yangın, kaza anında,
kaza sonrası, biyogüvenlik, bilgi, çalışma ortamı.
Kazalar: Değerler, Eyleme geç, Bildir. DEB.
Laboratuvar Kazalarında; Onay bilgi formu, Temizle.
Kimyasal dökülmesi: Dökülen maddelerde yanma var mı
ne kadar döküldü? Müdahale edilecek. Etkilenen varsa uzaklaştır. Raporla.
Sonuç. Güvenlik eksiksiz olmalı.
Preanalitik aşamada kişisel veri güvenliği
Teknoloji internetin yaygınlaşması olduğu için kişisel
güvenlik verilerinin kurumlar tarafından saklanması gerekmektedir.
Kurumun elindeki bilgi erişimi artması,
Erişimin hukuka uygunluğu sorgulanması
Hassas veri olan sağlık bilgisinin korunması.
Kişisel
veri güvenliğin korunması neden önemli?
Sır saklama yükümlülüğüne uygun olmalı.
Sorumluluk: Kişisel sağlık verilerini işleyen görev gereği
sağlık verilere erişen herkes sır saklama yükümlülüğü altında olmalı.
Kişisel veri sırları:
1-Kişisel ilişki veriler:
İsim, adres, hastalık, medeni durum, cinsel tercih, siyasi.
2- Çeşitli hizmetlerde ulaşabilme bilgileri : Banka vs.
*Nasıl başlarsa öyle sonuçlanır.*
SÜREYE
BAĞLI DEĞİŞİKLİKLER VE PERİFERİK YAYMA SONUCU
ICSH, hemotolojik hastalıkların tanısını özelliklede
displastik değişiklikleri değerlendirmek için periferik yayma preparatları
saklama sıcaklığına bağımsız olarak birkaç saat içinde (mak3) hazırlanmalı. WHO
hematolojik neoplazmaları sınıflandırması grubu, antikoagülona 2 saatten fazla
maruz kalan örnekler yetersizdir. Displazanın değerleri için preparatlar taze
örnekten hazırlanmalıdır.
Örnek saklama
Sitratlı tam kan örneği
:Oda sıcaklığında kapağı kapalı olarak en fazla 1 saat tutulabilir. Kısa
süreli bile olsa açık kapak (<30dk) ph değişikliği olur.
Asla buzdolabında saklanmamalı, FVII soğuk aktivasyonu, vWF
ve FVII kademeli kayıp.
Plazma Örneği: Oda sıcaklığı 4 saati, -20 2 hafta, -80
birkaç ay, Dondurucu, otomatik dondurma, çözme döngülü, tip olmamalı.
İdrarın toplanması: Rastgele idrar gün içince herhangi bir
zamanda alınır.Sabah ilk idrar 8 saatlik örnek Rutin idrar analizi için tercih
edilen örnek. Gece yatmadan önce mesane boşaltılır. Sabah ilki alır. 24
Saatlik.*
İdrar
incelenmesi:
1-İdrar toplanması,
2- Biyokimyasal incelemeler; Fizik. Özellik, Kimyasal
özellik, makroskofobik (sanırım) incelenmesi.
3- Mikrobiyolojik
inceleme.
2-Biyokimyasal
incelemeler: sabah ilk idrar tercih edilir.
İdrarın fiziksel incelenmesi: berrak kehribar sarı
bekletilirse koyulaşır ,
Kan hematüri(sanırım), Fazla bilrubin- çay rengi, ürobulin
turuncu beklerse kahverengi, melanören-siyah.
3-Mikroskopik inceleme: 3-5 dk santrifüj karıştırılır. Lam
üzerine 1 damla alınır. Lamelle kapatılıp mikroskopta incelenir.
Kan idrar
dışı biyolojik örnek;
Anne sütü, Bos, gaita, mide suyu, periton sıvısı, sinovyal
sıvı, batın sıvı, dremen maji(sanırım),
tükürük, ter, eklm sıvısı, amniyon sıvısı.
Örnek Transferi: Mak. 1 saatte oda sıcaklığında ağzı kapalı
sallamadan, hemen taşınmazsa plazmadan ayrılıp doldurulmalı, heparin trombosit
salınımları nötrolize etme potansiyeli nedeniyle, heparin tedavisi alan hasta
örneği 1 saate çalışılmalı veya ctad tüpe alınmalı. Rutin koagülasyon 4 saat
içinde çalışırlar.
ICSH, EDTA’lı kan örnekler 18-22 C ‘den max 6 saat, 2-6
derecede 24 saat saklanılabilir.
Dikkat: 4’C de saklama sadece
yavaşlatır ama durdurmaz, süre uzadıkça sadece Hb etkilenmez, RBC,HCT PLT VE
MPV ‘de artış. MCH, MCHC/ CHCM VE retikülosit sayısında azalma.
EDTA’LI KAN ÖRNEKLERİ : Rutin kan sayımı
parametrelerini stabilitesi, saklama sıcaklığı ve analize kadar geçen sürede
güçlü şekilde etkilenir. Hematoloji analizörleri farklı yöntem ve teknolojileri
kullanıyor, bunların sıcaklık ve süreye bağlı değişilmlerini, etkilenme
düzeyleri farklı oluyor. Değişiklikler oda
sıcaklığında 6 saatten itibaren başlıyor. Hesaplanan parametreler..
RBC morfolojik değişiklikler; MCV ve HVT
artışı.
PLT morfolojik
değişilikler; şişme ve
küreleşme buna bağlı mpv’de cihazlar arası anlamlı sapma ve güvenilmez mvp
sonuçları, Lökosit sayısı etkilenmiyor ama alt. Grup analizlerinde süreçe bağlı
sapma retikülosit sayısında in vitro maturasyona bağlı azalma oluyor.
Buz veya buz aküsü üstünde taşınmamalı ; Hemoliz risk
artışı, FVII aktivitesinde %150 artışı, Trombosit aktivasyonu, FVII fibrinojen
FXII ve VWF ‘de %50 azalma
FVII VE FWII eksikliği veya vWD ‘Da yanlış tanı.
Yüksek Sıcaklık :FV,FVII ve protein S ısıya
duyarlı hızlı kayıp.
Promatik sistem; trombosit fonksiyon testi ve
tromboelastografi örnekleri.
Diğer Vücut örneklerinde dikkat edilmesi gerekenler;
Dışkı örneği gizli kan analizi için gastrointestinal
sistemdeki bir kararmayı tespit etmek için yapılır.
Bos genellikle lamber bölgeden ponksiyonla alınır. Bazen
ameliyat sırasında servikal bölgeden beyindeki bir boşluktan veya vestrikülden
sıvı alınır.
Sinovyal alınır. Mikroorganizma, total lökosit, lökosit
formülü, glükoz ve protein teyinleri yaptır.
Periton, plevra, pnekard sıvıları periton sıvısı parasentez,
plevra sıvısı, torosentez, perikard sıvısı parikardiosentez işlemleri ile
alınır.
Nötrofilde: ekinosit
oluşumu, nükleusta şişme, yoğunu azalmış ve daha homojen bayanan kromatin,
granüllerin polorizasyonu.
Monositlerde:
vakuolozasyon ve kısmi nükleer tomurcuklama ve homojen boyanma.
Lenfositlerde: sitoplazmik vakuller, nükleer
tomurcuklanma ve homojen boyanma. Yrni bantların oluşumuna bağlı lökosit
alt-grup sınıflanmasında hatalar, gerçek sola kayma –enflamatuar lökogren
yorumunda hata.
1-Tüm örnekler hiç bekletilmeden laba ulaşmıştır.
2- Örnek alınırken lokal anestezi madde kullanılmış ise bu
maddeler antibakteriyel etki gösterebileceğinden lokal anestezi temas süresi
kısa olmalıdır.
3- Örnek hemen nakledilemiyorsa 2-8 derece buzdolabında
saklanmalı.
Kan kültürü, laba ulaşana kadar oda ısında muhafaza
edilmeli.
İdrar ve solunum sisteminde alt örnekler bir saat içinde
ulaşmıyorsa 2-8 C buzdolabında 24 saat
Gaita kültürü 10 dakika içinde lab ulaşmalı.
Yara ve vücut sıvısı örnekleri en fazla 20 dakika
Mikrobakteri açısından inceleme için sabah alınan ile idrar
balgam.
İkinci olarak en sık kullanılan klinik örnek idrardır.
Gerçekte kanın vücuttan atılmadan önceki ultrafiltratı olduğundan idrar yolu
enfeksiyonu yanı sıra metabolik aktivitenin incelemesi içinde tercih edilen bir
örnektir.
BİYOKİMYA, HORMON,ELİZA VE KARDİYAK
TESTLERİ
Barkodları yapıştır. Dik olarak uygun sporloc yerleştirilir
en geç 30 dk içinde laba gönderilir. Hemogram ve
HbA1C testi için, kan numuneleri 2ml’lik Edta’lı mor kapaklı tüplere
alınır. Nazikçe alt üst edilir. Barkodlanır. Dik olarak spora konur en geç 20 dakika.
Koagülasyon ve
D-dimer testi : kan
numunesi 2ml’lik sitratlı mavi kapaklı tüpe alınır. Nazikçe alt üst edilir. En
geç 20 dakika.
Sedimentasyon kan numunesi 2ml’lik siyah kapaklı sitratlı
tüpe alınır. Birkaç kez nazikçe alt- üst edilir. Barkodlanır. Dik olup uygun
spora konur en geç 30dakika.
İdrar en az 10ml’lik idrar numune tüpüne konur. Barkodları
yapıştırılır dik olarak uygun spora konur. Gaita ile kontamine örnekler kabul
edilemez en geç 30 dakika.
Kan taşıma hataları: Unutma, kaybetme
, hatalı yere götürme, hatalı taşıma.
İdrar taşıma hataları
; İdrar bardağı peçete ile tutularak taşıma, Üstünde kimlik bilgisi olmayan
idrar, Numune laba geç ulaşması.
Örneğin laba kabulü:
Tüpün kapağı açılarak kan alınmış ise kapağın doğru
kapatılıp kapatılmadığı
Antikoagülan içeren tüpte pıhtılaşma olup olmadığı,
Alınan kan miktarının
tüpteki çizgiye uygun olup olmadığı
Kontamine olup olmadığı
Barkod etiketi
Kontrol 1 :
Örneğin alındığı noktada, Kimlik ve teste uygun tip , numune örnek taşıma çantasında,
numune kabul noktasında kontrol
Kontrol 2: Kimlik ve teste uygun tüp santrifüj
sonrası.
Numuneyi kontrol eden laboratuvar personeli kayıp-hasar ve
red durumunda sorumlu hemşireye haber verir. Tekrar numune istenir. HBYS’ye
kayıtlanır. Alınan örnek 1500g ‘de 15 dakika oda ısısında santrifüj edilecek
trombositten fakir plazma tüpe alınır. Hemolizli örnek kesinlikle kabul
edilemez.
Koagülasyon testi için alınan sitratlı plazma elde edilir.
Santrifügasyon sonrası plazma hemen ayrılarak plastik tüpe alınır. Hemolizi
örnek kesinlikle kabul edilemez. Koagülasyon testi için alınan sitratlı plazma
örneği en geç 3 saatte test edilemez.
Hemoliz , eritrosit membran bütünlüğünün bozulması sonucu
hemoglobin ve diğer hücre içi bileşenlerin kan plazmasına salınmasıdır.
Hemoliz; kan alınması, saklanması veya işlenmesi
aşamalarındaki hatalar sonucu başta eritrositler olmak üzere tüm kan
hücrelerinden membran fosfolipidleri, hücre içi proteinler adp ve hb gibi
ürünleri plazmaya salınır. İn vitro koşullarda bu ürünler , hem birincil hemde
ikincil homeostazı değişken düzeylerde
aktivite veya inhibe edilir.
Hemoliz ; şiddetli karıştırma , tüp kenarındaki pıhtılar,
serum plazmanın hücrelerde uzun süre teması , yüksek g hızında santrifüj ,
santrifüj içi yüksek hız , uzun süreli santrifüj ile artan ısı , yüksek veya
düşük sıcaklık , pönomatik taşıma sistemi.
Yüksek Hemotokrit
HTC değerinin büyük eşit %55 olması antikoagülan plazma
oranındaki değişikliklere uyumlu olarak test sonucunu etkiler.
Yüksek sitrar kons. Uzamış PT ve aPTT yüksek fibrinojen ve
FVIII düzeyi, artmış protein C aktivitesi.
CLSI düzenleme yapılmasını öneriyor, plazma az ise sitratla
azaltılmalı. Serbest Hb optik yöntemde hemostatik sistemle ilgili test
sonuçlarının doğrulunu tehlikeye alacak kadar yüsek absorbans akımalarına yol
açar.
Mekanik yöntemler, serbest Hb’dem etkilenmez. Ancak, lizis
ürünlerinin içerdiği anyonik membran fosfolipid ve ADP gibi prokoagülanlar
pıhtılaşmayı aktive ederek test sonuçlarının doğruluğunu etkileyebilir.
CLSI önerisi, belirgin hemolizli örnekerin ret edilmeli ,
EDTA’lı kan örneklerindeki sapmalar , hemoliz derecesi ve
klinik kararlar açısından değerlendirildiğinde
Hafif hemoliz: MCH , Mchc
ve trombosit sayısında artış
Ağır hemoliz : Eritrosit sayısı MCV ve HC t
de azalma ROV , MCV artış .
Hematoloji analizörlerinin hemolizden etkileme derecelerini
kullan teknolojiye göre farklılık gösteriyor: Empedens/empedans
Hemoliz anatilik hataya neden oluyor.
İn vitro hemoliz tamamen önlenmese de, preanalitik evre
basamakların da standerdize edilmesi ve sıkıca denetlenmesi ile minimuma
indirilir.
Bunu sağlamak için kan alma gereçlerinini ve kan alma
tekniği önemli. Damara giriş hızı tüp vakumu önemli.
Lipemi : triglisend düzeyi >500 mg/dl
Lipemi koagülasyon testlerinde hem biyolojik hem de analitik
interferensa neden olur. Biyo interferans ve analitik interferans
Mekanik/ elektromekanik yöntemler çok daha az etkilenir.
Farklı dalga boylarında simultan ölçüm yapabilen cihazlarla
minimalize edilebilir.
CLSI önerisi, lipemik örnekler reddedilmeli
Diyabet, pankreatit, kronik alkolizim.
CLSI, ultrasantrifüjleme de önermiyor, fibrinojen , FVII ,
WF kaybı
Klorlanmış florin hidrokarbon, n-hekzon gibi organik
çözücülerle lipit ekstraksiyonu veya lipoclear gibi ticari lipit temizleyici
solüsyonların kullanılması önerilir.
Hiperbilunbinemi : Optik
yöntemlerde bilurubin spektral örtüşmesinden kaynaklanan analitik interferans
olabilir.
Yorumlar
Yorum Gönder